سبزه میدان از میدان‌های مهم دارالخلافه تهران و در واقع میدان اصلی شهر در دوره قاجار بوده است، که به دستور امیر کبیر درسال 1268 ه.ق، توسط حاجب الدوله تغییراتی اساسی در بافت آن به عمل آمد و در دوره رضا شاه هم تغییراتی یافت . در حال حاضر، آب نمای قدیمی آن تبدیل به میدان چهارگوش سنگی و مغازه‌های نوساز و پاساژ شده است. اساس طرح اولیه از قدیم باقی مانده است، اما شکل معماری جدید را به خود گرفته است. به گفته اعتمادالسلطنه، میدان دروازه و دو طبقه بنا در چهار طرف آن داشت ، که طبقات زیرزمین آن با ایوان های سرپوشیده به دکان‌دارها و عطاریها اختصاص داشت. همچنین، درختان فراوان نارون و چنار، سایه صفا و آرامش و استراحت مردم را تأمین میکرد و در وسط میدان حوضی با کاشی سبز رنگ بود. پیشه‌وران خرده پا هم در این میدان فعالیت میکردند. سبزه میدان علاوه بر محل کسب، محل تجمع مردم در ایام محرم بوده و هم اکنون نیز هست. از رویدادهای مهمی که در سبزه میدان آن زمان اتفاق میافتاد، اعدام مجرمان بود که باز این عمل به دستور امیرکبیر از این میدان به میدان قاپوق (اعدام قدیم و محمدیه فعلی) انتقال یافت. میدان در حال حاضر، همان اسلوب قدیمی را دارد، البته بدون آن درختان بلند، آب نماها و مغازه‌های قدیمی. سبزه‌میدان بعد از آن که به صورت دو طبقه ساخته شد، حجره های پایینی را دوا فروش‌ها یا عطاریها و طبقه فوقانی را تجار به دست گرفتند. دهانه اصلی ورودی بازار به بازار کفاش‌ها یا ارسی دوزها راه مییابد و چهار طرفش با چهار دهانه به بازار صحاف‌ها و توتون فروش‌ها و کفاش‌ها و خیابان جباخانه منتهی میشود. وجه تسمیه سبزه میدان این است که در زمان سلطنت زندیه و قاجاریه محل کشت و تهیه سبزیجات اهالی تهران بوده است. البته، این میدان در دوران قاجاریه، تخته پل هم نامیده میشد.
این محل که در گذشته بسیار گسترده بود، محل کشتار حیوانات و اعدام محکومان بود. به گفته اعتمادالسلطنه، وجه تسمیهٔ سبزه میدان این بود که زمان سلطنت زندیه و سپس در دوران قاجاریه در این محل که به ظاهر دشتى گسترده بود. انواع سبزى‌ها را براى مصرف اهالى تهران کشت مى‌کردند.
در سال ۱۲۶۸ قمرى حاجب‌الدوله به دستور میرزا تقى‌خان امیرکبیر تغییراتى عمده در وضع میدان داد و آنجا را به کلى از وضع ناگوار و آلودهٔ قبلى بیرون آورد. از رویدادهاى مهمى که در این میدان رخ داده به دار آویختن هفت نفر از جماعت بابیه بود که به توطئه بر ضد ناصرالدین شاه متهم شده بودند. باز در همین محل بود که گروهى از مشروطه‌خواهان از جمله ملک‌المتکلمین و صوراسرافیل را به محاکمه کشیدند و حکم اعدام را دربارهٔ آنان به اجرا گذاشتند. این میدان امروزه نیز به همین نام خوانده مى‌شود.
پیرامون این میدان كوچك، قدیمی ترین و نخستین عطاری های تهران شكل گرفت كه در ابتدا در دكان هایشان به فروش ادویه و داروهای گیاهی می پرداختند و به مرور زمان در آن عطریات و بخورات فروخته می شد و در اواخر نیز قند، چای، شكر، آب نبات، فلفل، زردچوبه و. یافت می شد. تا زمانی كه داروهای فرنگی در پایتخت متداول نشده بود، فروش دوا توسط عطاری ها از كارهای اصلی این كسبه به شمار می رفت. عطاری های سبزه میدان، پروپیمان ترین دكان هایی بودند كه شاید فقط جمله زیر را بتوان مصداق حال آن دانست: چیزی می خواهد كه در دكان هیچ عطاری ای پیدا نمی شود.» منظور كه در آن عطاری ها همه چیز غیر از جان آدمی یافت می شود.
از آنجا كه این مكان، مركزیتی برای دواجات شده بود، ناگزیر خرده فروش های كیسه دستمالی هم در اطراف سبزه میدان گرد هم آمده بودند و در هر گوشه و كنار بساط خود را پهن كرده و به نسخه چینی و خرده فروشی می پرداختند و بیماران برای آنكه كمتر پول دهند در اطراف هر یك از خرده فروشان حلقه زده و آشكار یا زیرگوشی درباره علت و مرض خود صحبت و نجوا می كردند و به دنبال دارو و نسخه بودند.
درباره این سایت